Gravend naar de toekomst

17 juni t/m 15 oktober 2023

Tussen het begin van deze eeuw en 2020 vond een grootscheepse economische en technologische vooruitgang plaats. In Gravend naar de toekomst onderzoekt Maarten Vanden Eynde (1977) de relatie tussen deze ongebreidelde groeispurt en de invloed daarvan op de aarde.

Overvloed

De tentoonstelling toont - net als de gelijknamige publicatie - werk dat gemaakt is tussen 2000 en 2020. Twee decennia waarin ons leven, werken en denken radicaal getransformeerd zijn door onder meer internet, big tech en sociale media. Ondertussen nam de wereldbevolking exponentieel toe en daarmee onze consumptie en energieverbruik. De consequenties zijn evident: extreme weersverschijnselen, eindigheid van grondstoffen, een overvloed aan afval en verlies aan biodiversiteit.

Antropoceen

Vanden Eynde blikt vanuit een verre, onbekende toekomst terug en stelt onze levensstijl – met onophoudelijke cycli van productie en consumptie – ter discussie. Wat zijn we aan het doen? En… in wiens belang is dat? Hij realiseert zich daarbij dat het tijdperk waarin we leven ook wel wordt aangeduid als het Antropoceen: waarbij het Oudgriekse woord anthropos (mens) benadrukt dat wij mensen nog niet eerder zoveel invloed hadden op de toekomst van de planeet.

Homo sapiens of homo stupidus?

Al lang geleden distantieerde de mens zich als homo sapiens van Neanderthalers. Met de term ‘homo sapiens sapiens’ gingen we nog een stap verder: die staat behalve voor de wetende ook voor de denkende mens. Vanden Eynde brengt als een archeoloog verleden, heden en toekomst samen door objecten te analyseren en te onderzoeken. Door te kijken hoe materialen worden ontgonnen, getransporteerd en getransformeerd. Ongelijkheid en territoriale praktijken worden gekoppeld aan technologische en financiële machtsstructuren. De vraag is: zijn we verblind door de vooruitgangsmythe en heeft Maarten Vanden Eynde gelijk als hij, met een knipoog, de mens omdoopt tot 'homo stupidus stupidus'?

Tip: IJsselbiënnale 2023

Tijdens de tentoonstelling vindt ook de IJsselbiënnale 2023 plaats: een tweejaarlijkse internationale buitententoonstelling met kunstwerken langs de IJssel. Dit jaar is de titel Grondtonen en staat de verhouding tussen mens en landschap centraal. Er zijn 27 kunstenaars uitgenodigd onder wie Maarten Vanden Eynde. Zijn installatie is van 17 juni tot en met 17 september te zien in park ‘Het Engelse Werk’ in Zwolle.

<https://ijsselbiennale.nl/ijsselbiennale-2023/buitententoonstelling-2023/>