Carel Balth

Carel Balth (NL 1939-2019) is autodidact. Met zijn vroege perspex objecten vangt hij licht om te projecteren op de muur. Het onderzoek naar licht zal in zijn hele oeuvre een rol blijven spelen, waarbij hij steeds met de nieuwste technieken aan de slag gaat. Van perspex tot schilderkunst, fotografie, Polaroid, video, laser en vinyl. Hij speelt met de grenzen tussen abstractie en realiteit.

Vooral in Balths vroege werk uit de jaren ‘70 is er een link met zijn voorgangers uit de Nul-beweging. Hij blijft – net als zij – ver weg van de 'traditionele' schilderkunst en legt de focus op licht en beweging. Ook de invloed van Lucio Fontana en Piet  Mondriaan is zichtbaar in zijn gebruik van de horizontale en verticale lijn.

Balth had tentoonstellingen in o.a. het Stedelijk Museum Amsterdam, Stedelijk Museum Schiedam, Groninger Museum, Galerie Swart in Amsterdam, Kunstmuseum Den Haag, Van Abbemuseum in Eindhoven, Museum Folkwang in Essen en de Henry Art Gallery in Seattle.

Light objects (1969 - 1975)
Balth werkt, vanaf het begin van zijn carrière, in een gebied dat zich bevindt tussen schilderkunst en sculptuur. In zijn Light Objects schildert hij – via een sculptuur – met licht op de muur. Perspex en licht zijn de  hoofdingrediënten, soms aangevuld met een stuk metaal. Zonder kunstlicht gebeurt er niks; pas als er een spot op het werk gericht staat, komt het tot leven. Een bijzonder spel met licht en ruimte.

Videowatercolors (2001 - 2018)
In Videowatercolors zijn licht, beweging en het verstrijken van de tijd belangrijke elementen. Balth gebruikt steeds twee of meer momenten uit een digitale video die hij ‘bevriest in de tijd’. Door deze ‘videograbs’ samen te voegen in 1 print, ontstaat een nieuw, vaak schilderachtig beeld, dat ruimte en tijd met elkaar verbindt. Altijd gescheiden door een horizontale of verticale lijn. De beelden uit de video’s hebben vaak het vloeiende effect van waterverf op papier. Vandaar de term ‘videowatercolors’.

The vinyls (1997 - 1999)
In Skylines ontdekt Balth, in zijn zoektocht naar de werking van licht, een nieuw materiaal: vinyl, zeildoek. Het is alsof deze, aan drie metalen klemmen los hangende doeken, een venster bieden op de buitenwereld. Een vlucht vogels tegen de blauwe lucht, onderbroken door de voor Balth typerende horizontale en verticale lijnen. Van dichtbij zie je enorme kleurrijke pixels, die doen denken aan het 19e eeuwse Pointillisme van Seurat – een schilder die ook waarneming centraal stelde. Hoewel Balth een stukje van de realiteit laat zien (de vlucht vogels), heeft het beeld een poëtische abstractie.

Abstracte fotografie
In de jaren 70 en 80 speelt fotografie een grote rol in het spel van licht en tijd. Balth is een van de pioniers van abstracte fotografie. In zijn Light Photo Works fotografeert hij dezelfde architectonische vorm zowel overdag als ‘s nachts. Zo verbindt hij daglicht met kunstlicht, realiteit met abstractie. In The New Collage experimenteert hij met folie dat licht reflecteert. Later verwerkt hij datzelfde folie in de afdruk van de foto. In Polaroid Paintings bewerkt Balth met zijn nagels de Polaroid foto’s tijdens het ontwikkelproces. Zo laat hij zijn signatuur achter op een beeld in wording.

Night lights (2015 - 2017)
Met de serie Night Lights introduceert Balth een nieuw type licht in zijn Videowatercolors: nachtlicht. Hij verruilt zijn videocamera voor een Iphone en filmt vanaf het balkon van het huis van zijn ouders in Italië urenlang zwaar nachtelijk onweer. De ‘videograbs’ die hij vervolgens selecteert, tonen niet de bliksem zelf maar het weerlicht, dat de wolken en lucht net na de bliksem doet oplichten. Hiermee ‘schildert’ Balth met kleur in de kleurloze nacht. De beelden balanceren tussen realiteit en abstractie.

Tip:

Op 1 en 29 november 2024 organiseert Kiki Alpherts, dochter van Carel Balth en werkzaam bij kunstprogramma’s als Nu te Zien, Man en Kunst en Tussen Kunst en Kitsch, speciale rondleidingen rondom het werk van haar vader.

Meer info vind je op www.eicas.nl