Jan Kuhlemeier

Jan Kuhlemeier (1993) groeit op in Renkum. In zijn vrije tijd skateboardt hij veel; de zomervakantie is om te surfen. Op zijn 17e staat hij voor zijn studiekeuze maar heeft geen idee. Omdat hij altijd met zijn handen bezig is en graag filmt en fotografeert, stelt zijn vader de kunstacademie voor. Dat blijkt een goede voorzet: na de vooropleiding aan ArtEZ University of the Arts in Arnhem, vervolgt hij dit traject in 2011 met de bachelor Fine Arts en studeert af in 2015.

Als puber is Kuhlemeier steeds op zoek naar nieuwe plekken om te skateboarden. Naar interessante ondergronden. Slijtage plekken in de ondergrond fascineren hem zo dat hij ze met zijn fotocamera vastlegt. Structuren en oppervlakken krijgen steeds meer een rol in zijn denken en doen. Tijdens zijn studie komt daar de liefde voor schilderen bij. Daarmee ontstaat een nieuwe dimensie in zijn zoektocht naar de juiste ondergrond en materialen.

Als student zoekt Kuhlemeier steeds vaker de kust op om te surfen. Een nieuwe inspiratiebron ontstaat: schuurplekken in de stad maken plaats voor de natuur. Voor lijnen van golven, voor verschillende tonen van de zee, van de op- en ondergaande zon. Jan wil de natuurfenomenen en het scala aan kleuren waarin ze verschijnen, vastleggen. Dat proces lijkt hand in hand te gaan met zijn voorliefde voor de kust. Met een horizon die oneindig lijkt. Na zijn studie verhuist Jan dan ook richting het westen en strijkt neer in Haarlem zodat hij de zee regelmatig kan opzoeken.

In een werk komen drie aspecten samen: een systematiek, het proberen en het gevoel. Dat systematisch werken belemmert hem niet om nieuwe ideeën en technieken uit te proberen. Trial and error, zegt hij daar zelf over. De beginfase intrigeert het meest: het onderzoek naar de materialen, naar onderscheidende kenmerken van verschillende pigmenten en ook hoe de ondergrond kan bijdragen aan de manier waarop materialen reageren op beweging. Elk materiaal reageert anders op zijn handelingen. Dat leidt steeds tot nieuwe bevindingen.

Voordat Jan op doek begint maakt hij talloze kleine monsters. Uiteindelijk bestaat een werk maar uit drie of maximaal vier schilderlagen. Een zelf gestelde begrenzing waar de kunstenaar al langer mee werkt. Een laag verf brengt hij aan door de verf met behulp van een lat over het doek heen te strijken. Nadat die gedroogd is, brengt hij de volgende laag aan.

In 2023 won Jan de Van Vlissingen Art Foundation Prijs, uitgereikt door John Fentener van Vlissingen, voorzitter van de stichting: ‘We brengen jonge talentvolle Nederlandse hedendaagse kunstenaars voor het voetlicht. En proberen hen naast erkenning ook het zelfvertrouwen te geven om de volgende stappen te zetten in hun kunstenaarschap.’ De prijs behelst een reis van een maand om nieuwe inspiratie op te doen. Gefascineerd door ongerepte natuur en kleur, kiest Kuhlemeier voor de Mentawaii eilanden in Indonesië. De eerste serie van zijn werk na deze reis was te zien in Singer Laren. Het in Museum EICAS getoonde werk bouwt verder op deze bron van inspiratie door herinneringen en foto’s die Kuhlemeier daar maakte.